طی 50 سال اخیر، نقش بورسها بهدلیل پیشرفتهای عظیم در فنآوریهای تبادل اطلاعات، افزایش بیسابقه بنگاههای خصوصی و تغییر فرهنگ پسانداز و سرمایهگذاری دستخوش تحول عظیمی شده است و بورسها از صرفاً مکانی برای معاملات تجار به بازیگران اصلی اقتصاد بازار تبدیل شدهاند. امروزه، اطلاعات معاملاتی روزانه بورسها، بازتابدهنده لحظهای همه پیشرفتها و مشکلات اقتصادی کشورها و رفتار بازار بورس، قابلاعتمادترین سنجه شرایط اقتصادی جوامع بهشمار میرود.
مطالعات متعدد از رابطه مثبت توسعه بازارهای مالی و رشد اقتصادی کشورها حکایت دارد. بازارهای سرمایه توسعهیافته، از طریق ارتقای سازوکارهای اقتصادی، روشهای تأمین مالی و مدیریت ریسک، خلق ثروت و افزایش رشد اقتصادی را به ارمغان میآورند. بهعبارت دیگر، رشد درونزا و باثبات اقتصاد و جذب حداکثری منابع خارجی مستلزم وجود بازار سرمایه توسعهیافتهای است که بهرهوری، تخصیص بهینه منابع و مدیریت ریسک را تسهیل میکند.
در کشور ما تأمین مالی تولید و پروژههای بخش خصوصی، مهمترین دغدغه دولت طی سالیان اخیر بوده است. اگرچه رفع سایر نارساییهای بازار سرمایه در حوزههایی مانند نقدشوندگي، شفافيت، عدالت و کارایی بازار، به ایفای کامل کارکردهای بازار سرمایه کمک میکند، اما باید در نظر داشت انتظار اصلی اقتصاد از بازار سرمایه، تأمين مالي است. بهرغم روند تدریجی افزایش سهم بازار سرمایه در تأمین مالی، اصلیترین تأمینکننده منابع مالی بنگاهها در ایران به اذعان آمار، همچنان بانکها هستند. بانکپایگی اقتصاد ایران که خود معلول دولتیبودن اقتصاد و اتکای بیشازحد به درآمدهای نفتی است، باعث شده تاکنون انگیزه و فرصت چندانی برای توسعه بازار سرمایه ایجاد نشود و از همه قابلیتهای بازار سرمایه کشور در تجهیز منابع عمومی و تسری رونق به سایر بخشهای اقتصاد استفاده نشود.
هماکنون شرایط و انگیزه مناسبی برای تغییر رویکرد اقتصاد ایران و حرکت آن از ساختار نامطلوب وابسته به نفت، به سمت اقتصاد بازار فراهم شده است. خلق ثروت از محل ظرفیتهای بالقوه اقتصاد، آزادسازی و اصلاح مقررات و هدایت بهینه مازاد منابع و توزیع کاراتر ریسک، شاهراههای اصلی تحقق این هدف بهشمار میروند که بیشک بازار سرمایه در همه این حوزهها میتواند نقش بسیار مؤثری را ایفا کند.
ائتلاف برای فردا با توجه به حضور مدیران زبده بازار سرمایه، از دانش و تجربه لازم برای پیگیری برنامههای ائتلاف به شرح ده محور زیر را دارد:
- کمک به خصوصیسازی هرچه بیشتر اقتصاد و حرکت به سمت اقتصاد بازار از طریق تعامل با نهادهای مرتبط بهمنظور تسریع روند خصوصیسازی بنگاههای دولتی و انعکاس و رفع مشکلات پیشروی بنگاههای خصوصیشده؛
- ارتباط نزدیک و موثر با مقامات ناظر بازار پول و سرمایه با هدف انتقال دیدگاهها، توصیههای سیاستی و انتظارات فعالان اقتصادی در حیطههایی مانند تدوین سیاستهای پولی یا مقررات تأثیرگذار بر فعالیت اعضا، با هدف مدیریت تبعات این سیاستها بر اعضای اتاق بازرگانی؛
- نقشآفرینی مؤثر در تدوین برنامه درازمدت اصلاح نظام تأمین مالی که در آن بازار سرمایه، نقش تأمین مالی بنگاهها و پروژهای بزرگ در افق درازمدت و شبکه بانکی، وظیفه تأمین سرمایه در گردش شرکتهای کوچک و متوسط و اشخاص را بر عهده داشته باشد و هر دو بازار، رشد متوازن و باثباتی را تجربه کنند؛
- نقشآفرینی مؤثر در اجرای اصول راهبری شرکتی از طریق آموزش و پیادهسازی این اصول در شرکتهای وابسته؛
- کمک به استقرار نظام حقوقی کارآ برای فعالیت بخش خصوصی از طریق همکاری در اصلاح قوانین و مقررات مرتبط، تدوین مقررات ورشكستگي، رقابت و نظارتي مناسب، اتخاذ سياستهاي مناسب برای آزادسازی اقتصاد و طراحي سازوكارهاي مناسب براي كنترل و حذف فساد؛
- کمک به تقویت و اصلاح زیرساختها، ارتقای شفافیت اطلاعاتی و توسعه فعالیتهای بینالمللی بازار سرمایه؛
- تعامل با نهادهای مرتبط بهمنظور افزایش شفافیت بخش واقعی و برقراری عدالت مالیاتی و توجه به مقوله ثبات در بازار سرمایه؛
- کمک به راهاندازی مؤسسالی مالی مکمل زنجیره خدمات در بازار سرمایه؛
- همکاری نزدیک با نهادهای فعال در بازار مالی شامل بورسها، بانکها و شرکتهای بیمه با هدف تبادل اطلاعات و تجربیات و همکاری در رفع موانع فعالیت؛
- آموزش و آگاهیبخشی به صنایع با هدف فرهنگسازی استفاده از خدمات و محصولات جدید مالی و تشویق اعضا به استفاده از خدمات بازار سرمایه از طریق پذیرش شرکتهای متبوع آنها در بازارهای مرتبط.
این متن مربط به تبلیغات انتخابات اتاق بازرگانی تهران در سال ۱۳۹۳ است.